Quản lý chất lượng nuôi hàu sữa theo tiêu chuẩn chuỗi VfSC

Hợp tác xã nuôi trồng thủy sản Phất Cờ (HTX Phất Cờ- xã Hạ Long, huyện Vân Đồn, Quảng Ninh), được thành lập từ năm 2017 với 16 xã viên, đến nay đã thu hút được 23 xã viên, hoạt động nhằm mục tiêu chung là hỗ trợ, giúp đỡ nhau phát triển sản xuất thủy sản vùng ven biển.
Theo ông Nguyễn Sỹ Bính, Chủ tịch HĐQT HTX Phất Cờ, nuôi hàu sữa đã gắn bó với bà con nơi đây từ rất nhiều năm trước, nguồn thức ăn của hàu phụ thuộc hoàn toàn vào chất lượng môi trường biển khu vực nuôi, nếu nguồn nước đảm bảo và có nhiều sinh vật phù du thì hàu sẽ sinh trưởng tốt, giàu dinh dưỡng và đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Dù được nuôi ở khu vực cách xa khu dân cư, nhưng kỹ thuật viên của Vifotec vẫn định kỳ 2 tuần/lần lấy mẫu để kiểm tra chất lượng nước, tránh các nguồn gây ô nhiễm và đảm bảo hàu thương phẩm sẽ được thu hoạch sau 6 – 8 tháng nuôi.
Với kinh nghiệm nhiều năm trong nghề nuôi trồng thủy sản vùng ven biển, trong đó có nghề nuôi hàu sữa, ông Bính đã nhạy bén trong việc định hướng xã viên triển khai áp dụng khoa học công nghệ, đưa ứng dụng VfSC vào quản lý chất lượng tất cả các khâu đoạn nuôi. 
Theo đó, toàn bộ vùng nuôi hàu của HTX tại bãi nuôi ở Vân Đồn, Quảng Ninh đều được quản lý bằng hệ thống giám sát pH và nhiệt độ tự động, định kỳ cập nhật dữ liệu về hệ thống phần mềm VfSC và đưa ra cảnh báo kịp thời đến người nuôi.
Mùa vụ sinh sản của hàu vào khoảng từ tháng 4 đến tháng 10 hàng năm. Chính vì vậy, việc thu gom hàu bố mẹ có thể dựa vào mùa sinh sản trong tự nhiên. Các cá thể được lựa chọn có kích thước lớn, hình dáng đẹp, vỏ không bị trầy xước, có tuyến sinh dục phát triển. Chiều dài vỏ có kích thước trung bình khoảng 9-10 cm, chiều cao vỏ khoảng 12,5 – 14,5 cm và trọng lượng toàn thân trung bình khoảng 600 – 1400g.
Các vỏ hàu đã có giá thể hàu giống bám sẽ được công nhân đưa vào dây treo. Số lượng và tỷ lệ khoảng cách giữa các vỏ hàu được kiểm soát theo tỷ lệ và khoảng cách phù hợp với vùng nuôi.
Tất cả các khâu đoạn trên đều phải được ghi lại bằng hình ảnh làm bằng chứng thông qua phần mềm ứng dụng VfSC cài đặt trên điện thoại, mỗi người lao động sẽ có một tài khoản riêng để cập nhật thông tin.
Theo đó, để bắt đầu công việc người nuôi phải mở ứng dụng VfSC cài đặt trên điện thoại, chụp ảnh công việc và các vật tư sử dụng (hình ảnh có định vị vị trí), trên ứng dụng sẽ xuất hiện các công việc để thực hiện, người dùng sẽ bấm lựa chọn công việc tương ứng như: Thả giống, chăm sóc, kiểm tra dây buộc, kiểm tra tăng trưởng, thu hoạch,... trên màn hình sẽ hiển thị tọa độ, người nuôi sẽ bấm vào nút chụp ảnh để ghi lại bằng chứng và xác nhận công việc,…
Quá trình quản lý, chăm sóc hàu được thực hiện phù hợp với từng giai đoạn sinh trưởng và phát triển nhằm kịp thời san thưa và phòng trừ dịch hại hàu.
Bằng cách chuổi giá thể, mật độ hàu sẽ được san thưa nhằm đảm bảo điều kiện thức ăn cho hàu, đồng thời theo dõi được nguy cơ hàu bị dịch hại do ký sinh trùng, virus, vi khuẩn, bệnh trứng, thủy triều đỏ,…
Ông Nguyễn Sỹ Bính chia sẻ, sản xuất giống là giải pháp hoàn hảo để cung cấp giống một cách chủ động, nhưng đòi hỏi phải đầu tư lớn về phương tiện và nhận lực. Địa điểm có thể tiến hành sản xuất giống hàu là vùng ven biển, ao đầm nước lợ có điều kiện thủy lý hóa, môi trường tự nhiên đảm bảo các yêu cầu về nhiệt độ, độ mặn, pH,… 
Nuôi vỗ tích cực hàu bố mẹ là một công đoạn cần thiết trong quy trình sản xuất giống nhân tạo. Vì các cá thể trong tự nhiên có tuyến sinh dục phát triển không đồng đều. Nếu đưa vào cho sinh sản ngay thì tỷ lệ các cá thể tham gia sinh sản thấp và lượng trứng thu được rất ít, ấu trùng không đảm bảo chất lượng. Việc nuôi vỗ có thể giúp cho hàu bố mẹ nhanh chóng đạt độ thành thục cao nhất, giúp trứng chín đồng đều, nâng cao hiệu quả của việc xử lý nhiệt khi kích thích sinh sản.
 Hàu bố mẹ được đưa vào nuôi vỗ trong các bể có thể tích 1m3 với mật độ nuôi khoảng 20-25kg/bể.
Thời gian nuôi từ 10-15 ngày với chế độ cho ăn 2 lần/ngày, sử dụng hỗn hợp tảo biển chaetoceros và các tảo hiển vi: Chaetoceros muelleri, Tisochrysis lutea,... mật độ thức ăn là 150.000 – 200.000 tb/ml. Hàu được nuôi bằng các giống tảo được mua từ Australia, nhân giữ giống trong đĩa thạch và trong môi trường lỏng, sau đó chuyển giao cho Vifotec nhân giống theo từng cấp độ để được sinh khối mong muốn. Tại phòng thử nghiệm, các dòng tảo phát triển tốt với mật độ cao được dùng làm giống để tiếp tục nhân sinh khối lớn tại Vân Đồn, làm thức ăn chính để nuôi hàu thương phẩm và hàu giống.
Theo các chuyên gia Viện NFSI, hàu sau thu hoạch sẽ được sơ chế và kiểm tra chất lượng tại Xưởng sơ chế của Fosacha Food theo một số chỉ tiêu, quy trình của Nhật Bản.
Một khẩu phần 100 gram hàu cung cấp hơn 75% nhu cầu hàng ngày của bạn về selen và vitamin D, 68 calo, 7 gam protein, 3 gram chất béo, Vitamin D, Thiamine (vitamin B1), Niacin, Vitamin B12, Sắt, Magie, Photpho, Kẽm, Đồng, Mangan, Selen.
Hàu còn là một nguồn axit béo omega-3 tốt, một họ chất béo không bão hòa có vai trò quan trọng trong cơ thể bạn. Chế độ ăn nhiều chất béo omega-3 giúp làm giảm nguy cơ mắc các bệnh tim và tiểu đường tuýp 2.